Την αντίθεση την λύνει η συνέλευση της Κοινότητας

Ο Σταύρος Πετσόπουλος απέλυσε τον Ντίνο Παλαιστίδη, εργαζόμενο στις εκδόσεις ΆΓΡΑ. Οι εκδόσεις ΆΓΡΑ είναι επιχείρηση ιδιοκτησίας Σταύρου Πετσόπουλου.

***

[Διαβάζοντας τα αποσπάσματα από κάτω έχε κατά νου ότι οι εκδόσεις ΑΓΡΑ είναι μια μικρή επιχείρηση. Για να μην πω πολύ μικρή. Το κλίμα σε αυτού του είδους τις επιχειρήσεις είναι, κυριολεκτικά, οικογενειακό.Ο Πετσόπουλος (ο εκδότης) πρέπει να έφτυσε αίμα για να στήσει τον εκδοτικό οίκο. Τα μπολντ είναι όλα δικά μου.]

***

[εποχή – Προς άγραν Παλαιστίδη:] "Τον Ντίνο Παλαιστίδη τον γνωρίζω πολλά χρόνια: Μαχητικός συνδικαλιστής, πρωτεργάτης του σωματείου των βιβλιοϋπαλλήλων, σταθερά στρατευμένος στην ελευθεριακή Αριστερά [...] Ύστερα από επανειλημμένα άκαρπα διαβήματα στην εργοδοσία για να μην του ανατίθενται εργασίες άσχετες με τη θέση του, ο Παλαιστίδης προσέφυγε στην Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία στις 8/1 γνωμοδότησε ότι «η εταιρεία θα μπορούσε να επανεξετάσει το αίτημα του εργαζόμενου με προοπτική επίλυσης». Πέντε μέρες μετά απολύθηκε."

***

[(ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ) ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΛΥΣΗ ΤΟΥ ΝΤΙΝΟΥ ΠΑΛΑΙΣΤΙΔΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ:] "Δε δεχόμαστε, ο κύριος Πετσόπουλος (εργοδότης των εκδόσεων ΑΓΡΑ) να λέει, πως του έκανε χάρη να τον προσλάβει, μιας και δε θα τον έπαιρνε κανείς γιατί είναι συνδικαλιστής. Αν οι εργοδότες έχουν «μαύρες λίστες» συνδικαλιστών, είναι αίσχος και σαν κλάδος θα αγωνιστούμε για να «σκιστούν» αυτές οι λίστες.[...] Δε δεχόμαστε ο κάθε κύριος Πετσόπουλος να απαιτεί, «εδώ όλοι κάνουν τα πάντα»." [...]

***

[ΚΕΙΜΕΝΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΑΓΡΑ - 17/02/2010 - με υπογραφές:] [...] Τις τελευταίες μέρες με οργή και θλίψη διαπιστώνουμε ότι με αφορμή την απόλυση εργαζομένου από τον εκδοτικό οίκο [ΑΓΡΑ], υπό συνθήκες που ασφαλώς θα κριθούν από τα δικαστήρια, ο εκδοτικός οίκος επιχειρείται να εμφανιστεί ως διώκτης των συνδικαλιστικών ελευθεριών που εκφοβίζει και απολύει εργαζόμενους. Τίποτα δεν είναι αναληθέστερο από τους παραπάνω ισχυρισμούς [...]

***

[απάντηση στο κείμενο των συγγραφέων των εκδόσεων ΑΓΡΑ που στηρίζουν τις επιλογές του κ. Πετσόπουλου (ανυπόγραφο):] «Το νόμιμο ή μη της απόλυσης θα το κρίνουν τα δικαστήρια», λένε. Θα περιμέναμε οι άνθρωποι των γραμμάτων να μην είναι απλώς με το νόμιμο αλλά και με το δίκαιο και με το ηθικό. [...] Γιατί όλοι – και τα ηχηρά ονόματα των διανοούμενων που θέλησαν σε αυτή την κρίσιμη περίοδο όπου όλα σαρώνονται από το κεφάλαιο και την εργοδοσία να στηρίξουν έναν εργοδότη που απολύει– πρέπει να μάθουν πως τις συνθήκες εργασίας που βιώνουμε και τις δικές μας οδύσσειες, ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΠΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΕΜΕΙΣ.

***

[ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ-ΑΠΕΡΓΩΝ ΤΗΣ «ΑΓΡΑΣ» (πόσοι από το σύνολο των εργαζομένων στην ΆΓΡΑ απεργούν είναι υποθέτω πολυτέλεια να το ρωτήσει κανείς):] Επειδή ακούγονται διάφορα και κάποιοι προτρέχουν να μιλήσουν για μας χωρίς εμάς, θέλουμε να τονίσουμε πως οι πλέον αρμόδιοι να μιλήσουν για τις εργασιακές μας σχέσεις είμαστε εμείς! Θέλουμε λοιπόν να πούμε ότι, οι συνθήκες εργασίας στην «Άγρα» σαφώς και δεν μοιάζουν με συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα όπως δυστυχώς συμβαίνει σε πολλές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, αλλά ούτε και βρισκόμαστε σε κάποιο εργασιακό παράδεισο, χωρίς προβλήματα! [...] Η πίεση λοιπόν που ασκείται εξαιτίας του μεγάλου φόρτου δουλειάς, οδήγησε το συνάδελφο τα τελευταία δύο χρόνια, στο να ζητήσει επανειλημμένα συνάντηση με τον εργοδότη με στόχο την αποσαφήνιση-επαναδιατύπωση των καθηκόντων του, πράγμα που δεν έγινε.[...]

***

[Δελτίο Τύπου του βουλευτή (του ΣΥΡΙΖΑ) Τάσου Κουράκη [***]:] Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι όλοι οι εργαζόμενοι είναι πάντοτε εντάξει στα καθήκοντά τους (και δεν αναφέρομαι στη συγκεκριμένη περίπτωση του Ντίνου Παλαιστίδη). Την αντίθεση όμως δεν την λύνει η μονοπρόσωπη εξουσία, δηλαδή το αφεντικό ή ο διευθυντής, γιατί είναι ανεξέλεγκτος και δεν λογοδοτεί (συνήθως) σε κανέναν. Την αντίθεση την λύνει η συνέλευση της Κοινότητας, με αίσθημα αλληλεγγύης και δικαίου.

[Το ομολογώ, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκουν πάντα τον τρόπο να με κουφαίνουν]

***

[Προσθήκη 26/02/2010]

[Δεκαοχτώ διανοούμενοι - με υπογραφές] εκφράζουν τη λύπη τους "για το ότι μια σχέση εργοδότη-εργαζόμενου με διαφορές και εντάσεις, κατέληξε σε απόλυση. Αλλά το γεγονός αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για να συζητηθεί το ευρύτερο πρόβλημα των συνθηκών εργασίας στον χώρο του βιβλίου. Αντί γι' αυτό, γίνεται, γραπτά και προφορικά, μια θορυβώδης και άδικη προσπάθεια απαξίωσης της Άγρας". [...] Η κρίση, καταλήγουν "πρέπει να ξεπεραστεί προς το συμφέρον των εργαζομένων. "

["η κρίση πρέπει να ξεπεραστεί" δεν είναι αρκετό άραγε; Αν η κρίση δεν ξεπεραστεί προς το συμφέρον και των δύο πλευρών, τότε παραμένει κρίση.]

***

[ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών εκφράζει την ανησυχία του] "για τα θλιβερά γεγονότα που διαδραματίζονται αυτές τις μέρες από μια ομάδα βιβλιοϋπαλλήλων μπροστά από τα γραφεία των εκδόσεων Άγρα, αλλά και για την κατά το παρελθόν ανάλογη στάση τους σε σχέση με άλλους συναδέλφους [...] με αφισοκολλήσεις, συνθήματα στους τοίχους, προσβλητικούς προσωπικούς χαρακτηρισμούς διαμορφώνεται ένα κλίμα το οποίο όχι μόνο δεν επιτρέπει την επίλυση των τυχόν προβλημάτων αλλά αντιθέτως... [κτλ κτλ][...]"

***

[Προσθήκη, 16 Μαρτίου 2010]

[Ανακοίνωση των εκδόσεων Άγρα:] "Επειδή το πρωτεύον είναι να παραμείνει εν λειτουργία η « Άγρα », [...] επειδή, επίσης, ο ασύμμετρος πόλεμος που εξαπολύθηκε εναντίον της « Άγρας » απειλούσε να φθείρει τον εκδοτικό οίκο στο σύνολό του, τον ιδρυτή της, τους εργαζόμενούς της και τους συνεργάτες της συγγραφείς και μεταφραστές· επειδή, τέλος, η « Άγρα » ούτε είναι ούτε θέλησε ποτέ να γίνει Wind, Alex Pack, ΜΕΤΚΑ ή οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση αυτού του είδους, κρίνουμε ότι η επαναπρόσληψη του Ντίνου Παλαιστίδη, με όρους που συμφωνήθηκαν κατόπιν διαλόγου, θα λειτουργήσει λυτρωτικά για όλους."

[...]

"Όπως συμφωνήθηκε με τον Σύλλογο Υπαλλήλων Βιβλίου – Χάρτου, την Τρίτη, 16 Μαρτίου 2010, στις 12.00, θα σβηστούν από κάθε πλευρά όλες οι ανακοινώσεις σχετικά με την απόλυση και την επαναπρόσληψη του Ντίνου Παλαιστίδη από το Διαδίκτυο. Πιο συγκεκριμένα για την « Άγρα » από το blog, το facebook και το site της."

***

[Τι συμπέρασμα να βγάλει απ' την όλη ιστορία ένας μικρός, άντε μεσαίος, επιχειρηματίας; Άραγε τι πρέπει να κάνει όταν ένας άνθρωπος του "Χώρου" πάει να του ζητήσει δουλειά;]

***

Μαργαριτάρια από Χοίρους.

To σουηδικό ανσάμπλ Flaskkvartetten ( Κουαρτέττο των Χοίρων) έχει ηχογραφήσει τον δίσκο με τον γενικό τίτλο Parlor Fran Svin(Μαργαριτάρια από Χοίρους).Το κομμάτι του δίσκου «Βρεγμένη γυναίκα ή Γυναίκα στην βροχή;» έχει χορογραφήσει,ο επίσης σουηδός, Μάτς Εκ.

In a world of fugitives
The person taking the opposite direction
Will appear to run away*.


T.S.Elliot
*The Family Reunion, Part II, SceneII.

kukuzelis, Σραόσαι Μπερεκέτηι: Υπάρχουν και χειρότερα.



Το υλικό που χρησιμοποίησα για να φτιάξω το βιντεάκι βρίσκεται εδώ: http://bit.ly/deUEdd
*
Ας ελπίσουμε ότι η Κρίση δεν θα οδηγήσει σε λύσεις α λα μανιέρ ντε Κορεά.
*
Κοιτάζω και ξανακοιτάζω το βίντεο και μου φαίνεται ότι πρόκειται για ένα μικρό φιλμ περί της αναγκαιότητας των εμφυλίων πολέμων και της ξένης επέμβασης.
*

Να μην λυπάσαι... (δι' εμπόριον στοιχειώδες) ...

ΜΠΕΡΕΚΕΤΗΣ ΣΡΑΟΣΑι (του προηγουμένου)

.....ουδέ να οργίζεσαι. Αυτή η χώρα θέλει κάτι να βγάλει (απ' το σεντούκι) και να πουλήσει, αλλά δεν ξέρει τι. Απ' τον καιρό τού διαφωτισμού προσπαθεί να επιβεβαιώσει το βλέμμα των άλλων. Μας έχουν μάθει μόνο το τι να αγοράζουμε: το βλέμμα τους. Κι εμείς, έτσι όπως μας φάνηκε φιλικό,  θα θέλαμε να μας το δωρίζουν για να τους το μεταπωλήσομεν. Αυτό έχει ένα παρελθόν, το ξέρεις. Ουδείς επίσημος φιλέλλην επολέμησε για χάριν των ψηφιδωτών τού Οσίου Λουκά, ουδέ για τον μανέ καληνυχτιάς (μείνε μακριά από αυτόν που θα ερωτευτεί στο πρόσωπό σου έναν άλλον ... κι όμως αυτό είναι ο έρωτας) – αριστερά μπαίνοντας στο ναό του Ηφαίστου, στο Θησείο, θα δεις χάραγμα με την τζίφρα τού Λόρδου Βύρωνος , (ήμουν κι εγώ εκεί θα αναφωνούσε ο καταπότης σκόνης κατευοδούσης χρονικά ταξίδια Άλκης, pro National Geographic ήρως τευχών εκ συλλογής κουπονίων τού ROL, 1965 και). Τζάμπα μάς τηνε κάνανε τη ναυμαχία τού Ναυαρίνου; Την αναβάθμιση ή την παίρνεις ή την χάνεις, φίλε μου (σου λένε), αν και, παρότι θέμα ειδικόν μεν, ενδεικτικόν δε, 5.000 αναβαθμίσεις κινητών είναι ο ετήσιος προϋπολογισμός τής (άκρως εις την πολιτιστικήν Ολυμπιάδα εμπλεγμένης) Ορχήστρας των Χρωμάτων που κινδυνεύει να κλείσει οριστικώς. Αλλά και πάλι τι μας νοιάζουν τα υβρίδια του δυτικού πολιτισμού; Εμείς είμεθα οι ρεμπέτες, οι γνήσιοι απόγονοι του Πυθαγόρα άλφα τετράγωνο συν βήτα τετράγωνο ίσον γάμμα τετράγωνο, ίνα μην είπω κι αν χιονίζει και αν βρέχει το … αγριογούρουνο αντέχει. Ας φορέσουμε τις περικεφαλαίες με τα λοφία τα σκουποειδή, και ου μα Δι’ …. δεν είναι για Καιάδα ακόμα - νομίζω το χιόνι κρατάει καλά στο Καϊμακσαλάν. Αυτό άλλωστε θα πει αναζήτησις της αρχαίας ημών δόξης ... τής εποχής των παγετώνων. Πάμε για σκι....

.... και μεταξύ μας, ουδένα φιλέλληνα καλέσαμε στον πόλεμό μας με τον μανέ καληνυχτιάς (ή με το  Περί Βασιλείου Τάξεως) .... πάντα προτάσαμε επισήμως τ' αρχαία αγάλματά μας. Έχομεν μίαν στοιχειώδη γνώσιν εμπορίου.

Ο πόνος μου σε πίξελ (συγγνώμη Τάλω)

Ακολουθεί παραλήρημα. Μην το διαβάσετε.

Η Ολυμπιακή Ελλάδα έχει πλεόν εξατμιστεί εντελώς. Όλη η λάμψη, όλος ο δυναμισμός, η περηφάνεια, η ανοιχτωσιά, η ομορφιά και η αισιοδοξία είναι πια ανάμνηση. Ο Γιάννης Οικονομιδης έφτασε να πει ότι οι Ολυμπιακοί φταίνε. Τελειώσαμε.

Στα κόμικ και στις ταινιούλες ΕΦ αρέσκομαι να παρατηρώ του δυστοπικά ερείπια πόλεων στο φόντο του καρέ ή του πλάνου. Η πρώτη φορά που ενοχλήθηκα από τέτοιες εικόνες εγκατάλειψης πόλεων ήταν όταν διάβαζα για τα ερείπια του Χάρλεμ στο Underworld του Ντελίλο (που αν δεν ήμασταν κερατένιοι καραεπαρχιώτες χωριάτες διανοούμενοι του καφενέ θα συζητούσαμε ακαταπαύστως -- όχι ακαταπαύστως, θα κάναμε παύσεις για να το ξεπατηκώσουμε και να το τζαμώσουμε για να γράψουμε κανα ελληνικό μυθιστόρημα της προκοπής. Ο κόμπος ξανανέβηκε όταν είδα τα ερείπια του Ντητρόιτ και της Νέας Ορλεάνης. Τώρα βλέπω την Αθήνα να πεθαίνει, να ξεπέφτει σε Αμμάν με δεντροφυτεμένες οδούς και λεωφόρους. Και τα δυστοπικά ερείπια δεν έχουνε πια καθόλου πλάκα, καθόλου χάζι. Μόνον το μετρό της Αθήνας δουλεύει πια. Γιατί έχει κανόνες.

Σε πρόσφατη περιοδεία μου με το τσίρκο πέρασα από τον Βόλο. Είναι ετοιμοθάνατος. Χιλιάδες άνθρωποι έχουνε χάσει τις βιομηχανικές δουλειές τους τα τελευταία δύο χρόνια και ζούνε από τους γονείς τους και με €490 ενίσχυση του ΟΑΕΔ (αφού οι περισσότεροι εργοδότες ΔΕΝ απολύουν, απλώς δεν πληρώνουν) -- οι τυχεροί δεν έχουνε δάνεια ή νοίκια. Η πόλη των Μεσογειακών του 2013 είναι σκιά του εαυτού της. Για όσους δεν ξέρουν, ο Βόλος δεν είναι τυχαία πόλη: όταν ο Βόλος είχε αστική τάξη, λέσχες, περιοδικά, τέια και μπουρζουά οργιάκια, στο Μαρούσι σταυλίζαν φυματικούς και έβοσκαν κατσίκια οι Αρβανίτες. Τέλειωσε όμως κι αυτός.

Πέρασα μέσα από διαμαρτυρίες συμβασιούχων και λοιπών σήμερα. Ήθελαν να μη θιγούνε τα επιδόματα, απαιτούσαν μονιμοποίηση. Να πληρώσει η πλουτοκρατία. Οπωσδήποτε: όταν γίνει η επανάσταση και κοπούνε τα δανεικά με τα οποία πήρατε Χ3, 500ευρα στα φρικτά σκυλάδικα, ταβέρνες, τσάντες Λουί Βοϊδόν, διαμέρισμα στην Αγία Παρασκευή και Χριστούγεννα στη Βιέννη.

Στη Σχοινούσσα έλεγαν ότι ο δήμαρχος έφαγε εκατομμύρια (δραχμές) για να χτίσει ένα κάστρο τζεϊμσμποντικών προδιαγραφών παραθαλάσσιο και να το εξοπλίσει με αυτοκίνητα και σκάφη πολυτελείας. Όπως χιλιάδες Έλληνες. Πώς το έλεγε ο πετεφρής, άχρηστα, πανάκριβα και εγκαταλελειμμένα σάιτ δήμων που δεν έχουνε δρόμους και δημόσεις τουάλετες, που τους πνίγουν τα σκουπίδια και τα μπάζα. Δεν παράγουμε τίποτα - τα φάγαμε όλα: επιδοτήσεις, δανεικά, πακέτα στήριξης.

Όπως λένε πια πολλοί, συνεχίζουμε αγέρωχοι και αμετανόητοι. Οι περισσότεροι δε θέλουνε να κάνουν τίποτα. Η δουλειά είναι απαξιωμένη (κι αυτό το λέει ένας τεμπέλης), κάποιοι μισοαγράμματοι τσαμπουνάν ότι μόνον οι καλβινιστές αγάμητοι δουλεύουν. Η τοτεμική απειθαρχία, η εξιδανικευμένη ασυδοσία και η σχεδόν πλήρης έλλειψη ανταπόκρισης στο δημόσιο (όταν δεν είναι συμβολικό ή όταν δεν τσινάει το θυμικό) έχουν αναχθεί από στοχαστές-καραγκιόζηδες σε ιδιοσυστασία, λεβεντιά και γενικευμένη ρωμιοσύνη. Θα παρκάρω στη ράμπα για καροτσάκια και στον πεζόδρομο, θα καβαλήσω το πεζοδρόμιο, θα αποχαρακτηρίσω το δάσος, θα καπνίσω δίπλα σε βρέφη και γκαστρωμένες. Θα πληρωθώ μούφα υπερωρία. Θα παραστήσω τον γεωργό, τον αντιστασιακό ή τον ανάπηρο για να πάρω σύνταξη. Η κατάσταση της χώρας με έκανε να θυμηθώ την αυλή του βασιλιά Αστόχαστου στο 'Παραμύθι χωρίς όνομα' της Πηνελόπης Δέλτα, που το διάβασα όταν ήμουν 13 αλλά -- όπως διαπιστώνετε -- μου έκανε εντύπωση.

Πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα; Δεν ξέρω. Θα την πληρώσουν οι ξένοι: στάνταρ. Ζούμε πάντα μέσα στη γενικευμένη συλλογική αμνησία μας και στη συμβολολαγνία μας. Ό,τι δεν είναι αρχαιοελληνικό στην Ελλάς, είναι βυζαντινό (λ.χ. τυρόπιτες, Μέτσοβα, καφέδες, φορεσιές, έθιμα χωριών του Έβρου). Οι ξένοι μάς χαλάνε το ζορμπαλίδικο δράμα μας, την καζαντζακική Κρήτη του Καπετάν Μιχάλη που έχουμε μέσα στην γκλάβα μας. Ξεχνάμε ότι πριν τους ξένους λέλουδα, φανέλες, πετσέτες, στυλά, αναπτήρες και δημόσια οιδήματα προς επαιτεία πούλαγαν ανάπηροι, κάτι γριούλες με τσεμπέρια και κύριοι με μουστάκι, "κωφάλαλοι" και τσιγγάνοι.

Δεν το έχω πει ποτέ και πάντοτε πολεμάω τον λογισμό. Το λέω απόψε: "Στον διάολο η Ελλάδα σας, στον διάολο Έλληνες". Το λέω με μισή καρδιά: πονάω τον κόσμο που (πια) πραγματικά πεινάει.

Δε θέλω να ξαναγράψω τίποτα. Αλλά η ανάγκη για γραφή (που είναι πολύ δυνατή εκεί κάτω) θα με ξαναφέρει κοντά σας. Ποστάρω αυτό το πράμα χωρίς διορθώσεις.

Οι άλλες επιστήμες

Οι άλλες επιστήμες είναι αυτές που ανήκουν στην επιλογή "άλλο". Όλως τυχαίως είναι οι λεγόμενες "ανθρωπιστικές".

Οδός Νικηφόρου

View Larger Map

[Αθήνα, 7 Φεβρουαρίου 2010. Του ανταποκριτή μας] Στο αυτοκίνητο, περίπου μία το βράδυ. Κοντά στην Ομόνοια. Γυρίζω σπίτι. Τέσσερις-πέντε στροφές και βγαίνω Αλεξάνδρας. Μόλις διέσχισα την Αγησιλάου. Στο τέλος της, νέα παιδιά εξακολουθούν να περιμένουν τον πελάτη. Ψιλόβροχο. Οδός Νικηφόρου. Σταμάτησα. Κάτι ψάχνω δεξιά μου, προς το λεβιέ ταχυτήτων. Αναπτήρα μάλλον. Ανοίγει η πόρτα του οδηγού. "Μπούγκα, μπούγκα Σύνταγκμα;". Γυρίζω και βάζω φωνή τρομαγμένος. Ένας νέος. Σχεδόν την ίδια στιγμή ανοίγει η πίσω πόρτα δεξιά. Αυτός δεν μιλάει, ψάχνει το κάθισμα. Φωνάζω πιο δυνατά, χωρίς νόημα: "Ε", "ου", "α", "ρε". Έχω χεστεί. Προσπαθώ μάταια να βρω το κουμπί που κλειδώνει όλες μαζί τις πόρτες του αυτοκινήτου. Για να κλειδώσουν πρέπει να είναι κλειστές. Ο πίσω βουτάει απ το κάθισμα μια άδεια σακούλα. Κοιτάζονται, φεύγουν σχεδόν τρέχοντας. Όχι δεν τρέχουν, σχεδόν τρέχοντας. Κλείνω όπως-όπως τις πόρτες και προσπαθώ να βρω το γκάζι. Ξεκινάω ενώ τους βλέπω να έρχονται ξανά προς το μέρος μου. Κραδαίνει τη σακούλα. Νομίζω ότι την πέταξε προς τ’ αυτοκίνητο. Εξαφανίζομαι. Κι οι δυο νέοι. Στο σκοτάδι μου φάνηκαν σκουρόχρωμοι. "Ευτυχώς δεν μου πήραν την ομπρέλα" και οι σφυγμοί έχουν πιάσει διακόσια. Μου έμεινε ο φόβος. Νωρίτερα άκουσα για μια μουσικό. Πήγαινε στο Μπενάκειο. Με το αυτοκίνητο κι αυτή. Δύο της την έπεσαν. "Πακιστανοί" λέει. Ο ένας τραβούσε τη θήκη, με το όμποε μέσα, ο άλλος την τσάντα της. Δεν κατάφεραν να πάρουν κάτι. Σήμερα κοίταξα με μισό μάτι, άθελά μου, τον Αλβανό που ήρθε να καθαρίσει την πολυκατοικία. "Καλή σας μέρα, καλή βδομάδα" μου χαμογέλασε ευγενέστατα. Τους επαγγελματίες δεν τους φοβάμαι, τους ερασιτέχνες τρέμω. Και καταλαβαίνω ότι χωρίς γενικευμένη αδικία αυτό το πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί.

ΜΠΕΡΕΚΕΤΗΣ ΚΟΥΚΟΥΖΕΛΗι

Αγαπητέ μου Κουκ, θεώρησα ότι στα σχόλια του προηγούμενού μου ποστ ΚΟΣΜΙΚΟΝ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ, (το οποίον δεν ήτο παρά ένας αποχαιρετισμός, με τον τρόπο μου, στον Κώστα Αξελό), δημιούργησα ένα σύνολον έμμεσων ερωτημάτων στα οποία επειδή δεν τσίμπησες, οπότε και με υποχρεώνεις να γράψω τα παρακάτω, τα και με τα της όλης παρουσίας του Πατριάρχου εις την προχθεσινήν συναυλίαν σχετιζόμενα:

Είναι η εκκλησιαστική μας μουσική, η λεγόμενη βυζαντινή, είδος στάσιμον ή ως τέχνη επιζητά την κατάστασιν της στασιμότητος; Και ποία η διαφορά μεταξύ είδους και καταστάσεως, και ποία η γωνία ή μάλλον η απόστασις κατά την οποία μία μουσική θεωρείται εξελισσομένη;

Εάν θεωρήσουμε ως κριτήρια την σημειογραφία και την μορφολογία της μουσικής, η εκκλησιαστική μας μουσική έχει γνωρίσει τα εξής ευρέα στάδια εξέλιξης, ή περιόδους.

1) Έως τον 5ο αιώνα μ.Χ., την πρώτη περίοδο της «εκφωνητικής γραφής» όπου στοιχειώδη μουσική σημειογραφία, αποτελούν τα με ερυθράν μελάνη σημεία των τόνων στα ευαγγελιστάρια, τα οποία εμπεριέχουν στοιχειωδώς συμβολισμό μελωδικής πορείας επί το οξύ και επί το βαρύ: Η οξεία επιζητά αναζήτηση ψηλών φθόγγων, η βαρεία χαμηλών, η περισπωμένη περισπά το μέλος, το κυματίζει, όπως άλλωστε γίνεται και στην ομιλία, σύμφωνα με τα κατάλοιπα της αρχαίας προσωδίας. Η πρώτη αυτή σημειογραφία, εντελώς διαφορετική από την αρχαιοελληνική, έδινε στοιχειωδώς ένα ίχνος να ακολουθήσει ο εμμελώς αναγιγνώσκων το ευαγγέλιο, τύπο ανάγνωσης που μάλλον σώζει η παράδοσή μας ως τις μέρες μας. Την εποχή αυτή, παράλληλα με την εμμελή εκφορά των ευαγγελίων καλλιεργείται το είδος της υμνογραφίας – μονοστροφικά μελοποιημένα ποιήματα.

2) Τους μονοστροφικούς ύμνους, διαδέχεται σταδιακά ένα νέο ποιητικό-μουσικό είδος, το κοντάκιον, ένα είδος πολυστροφικής ποίησης, που πρωτοκαλλιεργείται στην Συρία – πατέρας του ο Ιωσήφ ο υμνογράφος και δοξαστής του ο Ρωμανός ο Μελωδός. Από τον 6ο αιώνα και μετά η εκφωνητική σημειογραφία εμπλουτίζεται σταδιακά με όλο και περισσότερα σημάδια και οδηγείται στην λεγόμενη «νευματική» η οποία σταδιακά διαμορφώνεται στους χρόνους του Δαμασκηνού (676-749) στην λεγόμενη…

3) «Παρασημαντική», η οποία ως όρος που σημαίνει την εκκλησιαστική μας σημειογραφία διατηρείται έως και σήμερα. Η παρασημαντική της εποχής του Δαμασκηνού, συμπίπτει και με την καθιέρωση της οκτωηχίας, την ταξινόμησης των διαφόρων κλιμάκων (συστημάτων καλύτερα) της εκκλησιαστικής μας μουσικής, σε οκτώ ομάδες που ονομάστηκαν Οκτώηχος. Παράλληλα, γεννιέται ένα νέο είδος πολυστροφικής ποίησης, συνθετότερο του κοντακίου, ο κανόνας.

4) Η παρασημαντική του Δαμασκηνού, εμπλουτίζεται σταδιακά μέχρι την εποχή του Ιωάννη Κουκουζέλη (12ος αι.). Ο Κουκουζέλης παγιώνει το εμπλουτισμένο αυτό σύστημα, καθώς και ένα θεωρητικό σύστημα δικής του ταξινόμησης των ήχων. Επίσης, οδηγεί στην ακμή ένα μουσικό καθαρά είδος το οποίο ονομάζεται αναγραμματισμός – ένα είδος εκτεταμένης μουσικής φόρμας μέσω αναδιάταξης και επανάληψης συλλαβών και λέξεων ενός ποιητικού κειμένου.

5) Μέχρι την άλωση, και για αρκετούς αιώνες μετά η σημειογραφία του Κουκουζέλη παραμένει εν χρήσει, ενώ μορφολογικά δεν παρουσιάζονται εξελίξεις. Ο 17ος και ακολούθως ο 18ος αι. αναθρέφουν μια νέα τάση σημειογραφίας που θα την ονομάζαμε «εξηγητική». Όλες οι προηγούμενες σημειογραφίες είχαν χαρακτηριστικά στενογραφίας, ένα σημάδι δηλαδή, μπορούσε να συμβολίζει ολόκληρη μελωδική γραμμή. Οι εξηγητικές σημειογραφίες που αναπτύχθηκαν, είχαν στόχο να απλοποιήσουν την γραφή, αναπτύσσοντας όλο και περισσότερο μονοσήμαντες αντιστοιχίες. Αυτό δεν γίνεται ερήμην υφολογικών και μορφολογικών επιδιώξεων. Αναπτύσσεται το νέο είδος των «Καλοφωνικών ειρμών», φόρμες εκτενείς μεν, αλλά μικρότερες των αναγραμματισμών, που βασίζονται στην ίδια ιδέα του ανασυλλαβισμού και της αναδόμησης ενός ποιητικού κειμένου, πάντα με εργαλείο την μελοποίηση, ωστόσο σε αυτούς εμφανίζονται μορφολογικά χαρακτηριστικά οργανικής μουσικής, περιοδικότητα, ανάπτυξη μέσω της χρήσης μοτίβων κλπ, που χωρίς τις νέες σημειογραφικές κατακτήσεις δεν θα μπορούσαν να καταγραφούν. Μορφές αυτής της περιόδου ο Μπαλάσιος, ο Πετρος Μπερεκέτης και ο Πέτρος ο Πελοποννήσιος, καθένας με την δική του συνεισφορά στην «εξηγητική» εξέλιξη της σημειογραφίας.

6) Φτάνουμε στα επαναστατικά χρόνια και την καθιέρωση από τους Τρεις Διδασκάλους (Χρύσανθο, Χουρμούζιο, Γρηγόριο) της νέας εκκλησιαστικής σημειογραφίας που ουσιαστικά είναι μια ολοκλήρωση της «εξηγητικής» προσπάθειας των προηγούμενων αιώνων. Η σαφήνεια της σημειογραφίας αυτής, επιτρέπει παράλληλα την ανάπτυξη ενός «σύγχρονου» για την εποχή ύφους, που περισσότερο από κάθε άλλη εποχή φλερτάρει με τις οργανικές φόρμες, αλλά και με το ύφος του μακάμ. Η σημειογραφία αυτή, επικρατεί έως τις μέρες μας, επισήμως. Αξίζει να σημειωθεί, στον αιώνα που μόλις πέρασε, η προσπάθεια του Σίμωνα Καρά να την εμπλουτίσει σε μια προσπάθεια να «ενώσει» όλες τις εποχές της, είτε με νέα είτε και με παλαιότερα σύμβολα, ωστόσο, η προσπάθειά του αυτή δεν αγκαλιάστηκε ούτε από όλους τους θεράποντες της εκκλησιαστικής μουσικής, ούτε από τους εκδότες. Μορφολογικά, δεν έχουμε νέα είδη, υφολογικά πολλοί πρωτοψάλτες και πολλές σχολές, μέσω της νέας αυτής σημειογραφίας ακολούθησαν αισθητικές επιλογές, είτε προς το παρελθόν, είτε προς τη μουσική του μακάμ, είτε προς το δυτικό πνεύμα.

Είναι βέβαιο, ότι αν κάποιος ακούσει ένα πρωτοχριστιανικό ύμνο, έναν ύμνο του 10ου αιώνα από τις διεισδυτικότατες μεταγραφές του Γιάννη Αρβανίτη, έναν αναγραμματισμό του Ιωάννη Κουκουζέλη, ένα καλοφωνικό ειρμό του Πέτρου Μπερεκέτη και ένα Πολυέλαιο του Θεόδωρου Φωκαέα, θα αναγνωρίσει μεταξύ τους τις διαφορές ύφους που ακολουθούν τον χρόνο. Έθεσα βέβαια, τελεία, αν και θα έπρεπε να θέσω ερωτηματικό. Η εκκλησιαστική μας παράδοση, επιθυμεί, να πω, αντιλαμβάνεται, να πω, επιβάλλει (;) την κατάργηση του χρόνου. Η άγνοια των περισσοτέρων από μας για τις περιόδους και τους δημιουργούς της εκκλησιαστικής μας μουσικής, και μια ως επί το πλείστον ισοπεδωτική ερμηνευτική στάση των περισσότερων ψαλτών και χορωδιών, καταργεί τις διαφορές μεταξύ των εποχών και των περιόδων. Η προσπάθεια του Λυκούργου Αγγελόπουλου και της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας, να καταδείξουν αυτές τις διαφορές, μέσα από συναυλίες, και μέσα στην λειτουργική πράξη, πέφτει στο κενό τις περισσότερες φορές. Και αυτό επειδή μικρό μέρος του κοινού ενδιαφέρεται να υποψιαστεί την πάλη της εκκλησιαστικής αντίληψης για τον χρόνο με τον κοσμικό χρόνο.

Όχι, το Βυζάντιό μας, μπορεί να το απωλέσαμε, αλλά το έχουμε μαρμαρώσει μαζί με τον τελευταίο μαρμαρωμένο του βασιλιά. Κι αν παίζοντας, τα «στρατιωτάκια ακούνητα κι αγέλαστα», επ’ ολίγον μαρμαρώναμε και μετά ξεμαρμαρώναμε, καθότι το είδος μας είναι ζωντανόν και η ευρυτέρα κατάστασίς μας ήτο ζωντανά παιδάκια που παίζουν, ενώ η ειδικοτέρα κατάστασις κατά το παιχνίδι ήτο το μαρμάρωμα και το ξεμαρμάρωμα, το Βυζάντιόν μας, μας το έχουν διδάξει ως είδος μαρμάρου και μάλιστα τόσον «μαρμαρώδες» που και πριν ιδρυθεί αλλά και εις τους αιώνας των αιώνων στέκει … μάρμαρο. Κι αν, όπως θέλουν το οι διηγήσεις, το τελευταίο που ακούστηκε μες στην Άγια Σοφιά χερουβικό να κόβεται στη μέση από τον ήχο της οπλής του αλόγου του Πορθητή, 40 χρόνια τώρα, πάμπολλες φορές το έχω ακούσει να διακόπτεται από την σπουδή του ιερέως που αναζητά περίσσευμα χρόνου για να κάνει το κυριακάτικο κήρυγμα (στην καλυτέρα των περιπτώσεων). Ο κόπος των μεγάλων μαϊστόρων και δασκάλων, δεν θεωρείται περιούσιος, αλλά περιουσία. Διαχειρίζονται τα έργα των, ως περιουσιακόν στοιχείον, το οποίον το επισπεύδουν, το τεμαχίζουν, το συρρικνώνουν, αναλόγως του πώς θέλουν να διαχειριστούν τον χρόνο των ακολουθιών. Και μες στις εκκλησιές που εκείνοι ορίζουν άντε να το ανεχθούμε για τους όποιους λόγους να γίνεται. Όμως το καταδιώκουν και στους συναυλιακούς χώρους, διότι κατά το έθος, αν είναι μεγαλόσχημοι, πρέπει να προσφωνηθούν, για να μην αφήσουμε το ενδεχόμενο να θέλουν να κάνουν και το κηρυγματάκι τους.

 Ωραίοι πίνακες σε άσχημες κορνίζες και αίθουσες κακοφωτισμένες να μην φαίνεται η σκόνη. Αν δε, ως φαρσοκωμωδία, αυτήν την αντίληψη την φορέσουμε στην δυτική όπως συνηθίζεται οι εκκλησιαστικοί μας να λένε την μουσική των προγόνων και των επιγόνων του Μπετόβεν, θα πάρουμε την αίσθησιν και των γωνιών θέασης και των αποστάσεων.

Η σκιά του όνου

Ζαλωμένοι επιστρέφουμε σπίτι και μπροστά μας, με τον αγενή τρόπο των εκτοστοπουκαιχρονουτιστών, μιά νεαρή εξηγεί σκληρίζοντας στο κινητό της "είμαι στη γωνία Λουιβιτόνου". Εννοούσε το συνήθως έρημο αλλα παραδόξως ακμάζον κατάστημα της Vuitton στην πυρίκαυστο του 1890. Οπότε εμένα μου έφυγε η απορία πούθε έβρισκαν οι Κερκυραίοι την επίκληση "του αγίου Σπυριδώνου", και αντάμα, μετα του θηλυκού μου Φαραώνου, πιάσαμε τα λιμερίτσα*, εις ήχον πλαγιον "στην απά στην απά στην απάνω γειτονίτσα"

Του αγί του αγί του αγίου Σπυριδώνου/ του αγίου Σπυριδώνου
στη γωνί στη γωνί στην γωνία Λουιβιτόνου/στη γωνιά Λουιβιτόνου**
σ άγαπώ γιά σένα λυώνου
σ΄αγαπώ γιά σένα λυώνου
κι είμαι ένοχος του φόνου!


(*)"Λιμερίτσα" ήναι νεολογισμός ίνα ταιριάξει η ρίμα με την "γειτονίτσα".
(**) Το "Λουί" θεωρηθήτω μονοσύλλαβο, όπως εκφέρουν το ουί κατσιάου οι βλάχοι.
Ο τίτλος περιέχει το "όνου" γιά να συμπληρωθεί το ρηθέν υπό αταλάντου ρημάδη ριμαριστή"άν σε πιάσει η ρίμα, λίγο απέχεις απ΄το βλήμα".

Κοσμικόν χρονογράφημα

Τσικνοπέμπτη, 4 Φλεβάρη, 2010.

Στην μεγάλη Αίθουσα των Φίλων της Μουσικής:
Άνθρωπος & Περιβάλλον. Όψεις μέσω των Τεχνών. Μουσική: Από το Βυζάντιο στον Ελληνισμό.
Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία. Λυκούργος Αγγελόπουλος.
A' μέρος:
-Ικετήριος Ακολουθία για την προστασία του περιβάλλοντος
Β' μέρος:
-Ακολουθία των Τριών Παίδων . Επεξεργασμένη από τον Μιχάλη Αδάμη.

Εκεί παρευρέθησαν μεταξύ άλλων ο Αρτέμης Κουκουζέλης και ο Αρχιεπίσκοπος.

Στην μικρή αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος:
ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΟΥ 20ού & 21ου ΑΙΩΝΑ. Σταθμοί Σύγχρονης Μουσικής.
Γιορτάζοντας τα 75 χρόνια του Θόδωρου Αντωνίου. Έργα του που γράφτηκαν για την Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής.
Α΄ μέρος:
- Celebration VII, διηύθυνε ο Μίλτος Λογιάδης.
- Concerto for Strings and Percussion, διηύθυνε ο Νίκος Τσούχλος, σολίστες: Δημήτρης Δεσύλλας & Θόδωρος Μιλκόφ, κρουστά.
Β΄ μέρος:
- Jeux for Cello and Strings, διηύθυνε ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος, σολίστας: Ρενάτο Ρίπο, βιολοντσέλο.
- Noble Songs for a Noble Artist, διηύθυνε ο Θόδωρος Αντωνίου, σολίστα: Μαργαρίτα Συγγενιώτου, μέτζο σοπράνο.

Εκεί παρευρέθησαν μεταξύ άλλων ο Γεράσιμος Μπερεκέτης και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.


Μετά τη συναυλία, έξω, είχε πέσει τόση υγρασία, που, παρότι από την τέχνη της μουσικής χορτασμένος, την δεσμευμένη στις δροσοσταλίδες τσίκνα από τας ταβέρνας και τα ψητοπωλεία του λεκανοπεδίου μπορούσες να την μασήσεις ως επιδόρπιον, οπότε το «αν» πριν το «μπορούσες» δεν χρειαζόταν να μπει, ώστε κατόπιν να σχηματιστεί ο δυνητικός μέλλων «θα την μασούσες», και μάλιστα ως ατελέσφορον ορεκτικόν, καθότι ούτε σκαμνάκι άδειο δεν εύρισκες σε σουβλατζίδικο.

Διό και ανεχώρησεν και ο Αξελός....