Sraosha: Πολυπολιτισμικότητες

Πριν φύγω να πάω να δω την καταπληκτική παράσταση της Editta Braun Company απόψε, έβλεπα ένα ντοκυμαντέρ για το Ντουμπάι, μάλλον γυρισμένο πριν την κρίση. Έλεγαν λοιπόν διάφοροι για το πόσο ωραίο και πολυπολιτισμικό είναι το Ντουμπάι, αφού δυτικοί από διάφορες χώρες συνάζονται για να κάνουνε συγκομιδή τον πλούτο εκεί, και ότι το Ντουμπάι δε διαφέρει από το Παρίσι, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, αφού κι εκεί υπάρχουνε κανόνες που πρέπει να ακολουθεί κανείς.

Θα παρακάμψω την άποψή μου για το Ντουμπάι, η οποία είναι "ψόφο κακό κι ογλήγορα", και θα σταθώ λίγο στην πολυπολιτισμικότητα, η οποία τριβέλιζε το μυαλό μου όσο παρακολουθούσα την ανοικείωση και την αφαιρετική αποσυναρμολόγηση του σώματος στην παράσταση της Editta Braun Company.

Τα κέντρα όπου ρέει το χρήμα και συσσωματώνεται η εξουσία ανέκαθεν μάζευαν πολλά έθνη, πολλούς πολιτισμούς και κάθε καρυδιάς καρύδι. Αναπόφευκτα. Για παράδειγμα, άμα σου λένε ότι στο Mikligarðr τρώνε με χρυσά κουταλοπίρουνα, μπορεί και να καταλήξεις να ζεις στο Mikligarðr που κάποιοι λένε Τσάριγκραντ κι οι πιο πολλοί Πόλη. Και ούτω καθεξής.

Στο Ντουμπάι είναι μαζεμένοι και πολλοί νοτιοασιάτες, παρίες που δουλεύουνε για να σηκώνονται οι ενεργειοβόροι ουρανοξύστες του χρήματος χωρίς αντίκρισμα, δες και το Syriana για να σου το ξηγήσουν επί το αφηγηματικότερο. Σίγουρα, σε κάποια σκονισμένη γωνιά υπάρχει και ζει και ο δικός τους πολιτισμός και ίσως να οσμωθεί λιγάκι με τον νεοαραβικό νεοπλουτισμό των ουρανοξυστών, των στεγασμένων χιονοδρομικών κέντρων και των τεχνητών νησιών. Ίσως. Σε 50 ή 70 χρόνια. Όπως κάτι από τον πολιτισμό των πεινασμένων Ιρλανδών και των άπλυτων Ιταλών και των ζαμπόνηρων Ελλήνων του 19ου και του πρώιμου 20ου αιώνα είναι κομμάτι των σύγχρονων ΗΠΑ.

Είναι όμως υποκρισία κι αφέλεια να θεωρεί κανείς απλώς τη συνύπαρξη γλωσσών και κουλτουρών και πολιτισμών και θρησκειών (ιδίως αυτών...) ως ντεφάκτο πολυπολιτισμικότητα και πολιτισμικό πλούτο. Ο πολιτισμός ενός τόπου είναι συνήθως αυτός όσων έχουνε τα φράγκα. Στην 'πολυπολιτισμική' Πρωσία, οι Γερμανοί είχανε το πάνω χέρι. Στη σούπερ πολυπολιτισμική Ρωσία του σήμερα οι Τάταροι κι οι Τσουβάσιοι και οι Καλμούκοι είναι σχεδόν αόρατοι κι αμελητέοι. Και τα λοιπά. Τι θέλω να πω: το ότι βλέπει κανείς "πολύχρωμα πλήθη" στο δρόμο (ή, ακόμα χειρότερα, στα κλιματισμένα εμπορικά κέντρα) δεν αποτελεί εγγύηση
α. ούτε ότι διάφοροι πολιτισμοί βρίσκονται σε μια διαδικασία διαλεκτική -- ή έστω διαλόγου,
β. ούτε καν ότι οι διάφοροι πολιτισμοί συνυπάρχουν δίπλα-δίπλα αρμονικά.

Πραγματικά πολυπολιτισμικές πόλεις του παρελθόντος όπως το Λβοφ, η Σαλονίκη, η Πολη, η Σμύρνη, η Βίλνα, η Πράγα, η Τιμισοάρα κτλ. αποστειρώθηκαν γρήγορα κι αποτελεσματικά, όταν δόθηκε η κατάλληλη ευκαιρία. Οι πόλεις του σήμερα που επιδεικνύουν την πολυπολιτισμικότητά τους, την εκθέτουνε συνήθως μέσα σε περισσότερο ή λιγότερο φροντισμένα γκέτο ή σε εστιατόρια με νερωμένες εθνικές κουζίνες...

Όλα αυτά, βεβαίως, τα ξέρουν όσοι ζούνε στην Αθήνα. Στο κέντρο, πιο συγκεκριμένα.