(ξεκίνησε ως σχόλιο-απάντηση στη Μαντάμ εδώ.)
Η αναλυτική κατηγορία 'οργανικός διανοούμενος' δεν υπάρχει μόνο μέσα στο μυαλό του έγκλειστου Γκράμσι, αποτελεί απεναντίας ένα ιδανικό εργαλείο προσέγγισης του πώς σκέφτονται και λειτουργούν οι διανοούμενοι και οι λεγόμενοι άνθρωποι του πνεύματος.
Δεν υπαινίσσομαι ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε μαχητικοί, γενναίοι και αγέρωχοι. Ούτε μπορούμε, ούτε χρειάζεται. Δε λέω ότι θα πάμε να γίνουμε ιερομόναχοι της επανάστασης, φορώντας ένα σακί, τρώγοντας Κάββουρα και Σάββα και πίνοντας άμστελ και χασίσια. Αντιλαμβάνομαι ότι όσο πιο ελκυστική γίνεται η ζωή, τόσο λιγότερο θες να τη θυσιάσεις. Όσο ευχερέστερη γίνεται η ασφάλεια, η ησυχία, η ζεστασιά, τόσο δυσκολότερο είναι να κατεβεί κανείς στον δρόμο.
Το αστείο όμως είναι όμως ότι ειδικά οι διανοούμενοι / λεγόμενοι άνθρωποι του πνεύματος έχουν τα λιγότερα να χάσουν από όλους τους υπόλοιπους: κανείς δε θα απολύσει τον συγγραφέα Χ επειδή επικρίνει την εξουσία (μια εξαίρεση ήταν ο Περικλής Κοροβέσης, που τράβηξε κάμποσα όταν του καταλόγισαν ότι ήταν ο αρχηγός της 17Ν), δε γίνεται να παυθεί ο καθηγητής Ψ για την όποια πολιτική του δράση (βεβαίως, ίσως χάσει το τραίνο της προαγωγής γιατί σεκλέτισε τις νεολαίες, τις γερουσίες και τους Εφόρους), δεν περιμένουν στη γωνία τον καλλιτέχνη Ω για να του κάψουν τη BMW με ποτάσα, ακουαφόρτε ή βιτριόλι. Κι όμως, δεν είναι αυτοί που βγαίνουν μπροστά -- είναι ο κάθε υπάλληλος, εργάτης, ντελιβεράς κτλ.
Επιπλέον, δε χρειάζεται ο Χ, ο Ψ και ο Ω να είναι (γκουχμ) αριστεροί. Δε χρειάζεται καν να κατέβουνε στον δρόμο: αρκεί να πούνε μια κουβέντα, να γράψουν δυο λέξεις, να κάνουν ένα χάπενινγκ: έτσι και το ανασφαλές και αδηφάγο εγώ τους θα ταΐζαν και και τη σπάθη του Δικαίου θα κραδαίναν προς εκταμίευση δόξας κι υστεροφημίας.
Απεναντίας, βλέπουμε μια κάστα ανθρώπων με τη δυνατότητα να δημοσιεύουν αλλά με προβληματική κατάρτιση και ελλειμματική καλλιέργεια (όχι απαραιτήτως, ωστόσο), να ξιφουλκεί με σθένος και ορμή υπέρ της συγχρονης εκδοχής της καταστολής του σώματος, κατά της ελευθερίας, υπέρ της ιδιώτευσης, κατά της στοιχειώδους αλληλεγγύης, υπέρ του δικαιώματος στο κέρδος αλλά κατά του δικαιώματος στη ζωή και στην αξιοπρέπεια. Διακατέχονται όχι πια από ψυχαναγκαστική επιθυμία για αρχάρια νεαρά κορμάκια και παρτούζες, αλλά από μια τρελή λαγνεία για την εξουσία, τον κυνισμό, τον σχετικισμό που παριστάνει τον ορθολογισμό. Είτε αυτοί οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι σήμερα 'οι άλλοι' αύριο εγώ, είτε πιστεύουν ότι η προστασία που τους παρέχει η παρδαλή οιονεί τήβεννος του διανοούμενου / πνευματικού ανθρώπου είναι απροσμάχητη. Θα έπρεπε να τσεκάρουν τα πτυχία και την καλλιέργεια του ιρακινού μπακαλόγατου, της Μολδαβής παραδουλεύτρας τους, του Αιγύπτιου μπογιατζή και της Λετονής που πηδάνε επί χρήμασι: κάποιοι από αυτούς -- όχι όλοι, κάποιοι -- ξέρουνε έως και πέντε γράμματα παραπάνω από αυτούς. Θα έπρεπε να θυμούνται ότι δεν καταρρέουν μόνον οι οικονομίες των άλλων, δεν αποσυναρμολογούνται μόνον οι κοινωνίες των άλλων.
Τέλος, έχω ξαναπεί για τους διανοούμενους της Τουρκίας. Αξιοθαύμαστοι άνθρωποι, σε μια χώρα όπου κάστανα δε χαρίζονται: θυμηθείτε απλώς και μόνο το τέλος του Χικμέτ και τη φυγάδευση και αφάνεια του Παμούκ (χωρίς να πούμε τίποτε για τους εκατοντάδες εκτοπισμένους, φυλακισμένους, δολοφονημένους -- γιατί έθιξαν είτε τον κεμαλισμό, είτε το Ισλάμ, είτε τον τουρκισμό: εμάς τουλάχιστον οι δαίμονές μας είναι ένας λιγότερος και λιγότερο δραστήριοι). Κι αν νομίζετε ότι συγκρίνω ανόμοια μεγέθη, κι αν νομίζετε ότι η Δημοκρατία μας ενθαρρύνει τη σιωπή και το consensus, θυμηθείτε τη θανατερή σιωπή της Επταετίας. Αναλογιστείτε τη ντεκαφεϊνέ εκδοχή της που μάς έρχεται. Θεωρήστε ότι κινδυνολογώ και άντε να πάτε σε καμμιά ταβέρνα με άλλους καλλιεργημένους ανθρώπους να συζητήσετε τα δεινά των Αμερικάνων, τη μονοκόμματη αφέλεια των Ρώσων, τον ασφυκτικό κομφορμισμό των Κινέζων, τη γενικευμένη χαζομάρα των Ισπανών, την τοτεμική διαφθορά των Ιταλών. Ως εδώ, όλα καλά.
16 σχόλια:
Η πρακτική του εγχώριου είδους των διανοουμένων μου θυμίζει τα όσα καταμαρτυρεί στους γάλλους ομολόγους τους ο Perry Anderson (http://www.lrb.co.uk/v26/n17/ande01_.html, http://www.lrb.co.uk/v26/n18/ande01_.html): pensée unique, ιδρυματοποίηση, επανάπαυση και αυστισμό.
Οι εκθέτες της Εδέμ πετούν φλόκια σε κενούς καμβάδες, τους οποίους καλούμεθα εμείς να αξιολογήσουμε σε μια κλίμακα του 1 μέχρι 3 (άνευ δεκαδικών).
Ξεκινώντας από το ότι αν κάτι δεν το γνωρίζουμε, δεν υφίσταται, είναι εμφανές το γιατί η αντίληψή μας για τα πράγματα ισοδυναμεί με εκείνη ενός ποντικιού που επειδή αυξάνει την ταχύτητα περιστροφής της ρόδας, νομίζει ότι κάτι τρέχει στα γύφτικα.
Μαντάμ
ΥΓ1: "Η επανάσταση θα γίνει μεσημέρι γιατί είναι η ώρα που πεινάνε οι εργάτες και ξυπνούν οι διανοούμενοι".
ΥΓ2: Σταματώ εδώ γιατί είναι κάπως εξυπνακίστικο το να αναλύει κανείς την κοινωνία, από το Mac της κουζίνας.
....και η μαλακία η δικιά ΜΑΣ ειναι οτι καθομαστε και ασχολούμαστε με αυτούς.-
Μα γιατί σας φαίνονται περίεργα όλα αυτά; Αν συνομιλήσετε με τους εκπροσώπους της διαννόησης, όσο πιο ψηλά βρίσκονται στην τροφική αλυσίδα, τόσο πιο συχνά θα ακούσετε τη φράση "εγώ το είπα και στον υπουργο....". Ε, όποιος τα λέει με τον Υπουργό, δεν μπορεί να τη λέει στον Υπουργό. Ιδίως μέσα από τις επιχειρήσεις του αφεντικού του Υπουργού (Βλ. εφημερίδες)
καλά Μαντάμ όλα, αλλά αφου εκαταλάβαμεν, γιατί υπογράφετε Μαντάμ; είναι πιο σικατό;
Μουσιέ
Ποιοι διανοούμενοι και ποιοι καλλιτέχνες...
ξεφλούδισε η μπογιά, φάνηκε το περιεχόμενο
δεν εχουμε να περιμένουμε τίποτα και απο κανέναν
σειρα μας τωρα
Μουσιέ υπογράφω μαντάμ για τους εξής λόγυς:
1. Έχει καθιερωθεί μεταξύ εμού και ενός φίλου, οπότε εξασφαλίζει την αναγνωρισιμότητά μου στο βαθμό που με ενδιαφέρει.
2. Είμαι παντελώς άσημη οπότε δεν βρίσκω το λόγο να βάζω τζίφρα σε όλα μου τα γραπτά (η μπλογκική μου παρουσία είναι κατηγορίας μουγκού κομπάρσου).
3. Δεν είμαι της πολυκοσμίας, δεν πολυαπαντώ σε σχόλια και δεν έχω και πολλά αξιόλογα να πω, κατά συνέπεια η μπλογκική κοινότητα δε στερείται κάτι από τη μη δημοσίευση του λινκ μου.
Τέλος για να απαντήσω ερώτησή σας, είναι πιο σικάτο, ουί, ωστόσο το Bitten Lips παραμένει ανυπερβλήτως πιο καβλάντικο για τα δικά μου γούστα
Μαντάμ Εδαγκωμένη του Παρασκηνίου και του Χαμηλού Φωτισμού, κατά κόσμον Εδαγκωμένη/Bitten Lips
Σα να μου φαίνεται ότι ο συγγραφεύς έχει κάτι συγκεκριμένο που περιμένει να γράψουν/πουν οι διανοούμενοι. Διότι δε διαμαρτύρεται γιατί απουσιάζουν (που, συχνότατα, απουσιάζουν). Διαμαρτύρεται γιατί αυτά που γράφουν δεν του αρέσουν.
Λέει λοιπόν
"δε χρειάζεται ο Χ, ο Ψ και ο Ω να είναι (γκουχμ) αριστεροί. Δε χρειάζεται καν να κατέβουνε στον δρόμο: αρκεί να πούνε μια κουβέντα, να γράψουν δυο λέξεις, να κάνουν ένα χάπενινγκ"
αλλά δε μας λέει τι θέλει να γράψουν, τέλος πάντων, για να ξέρουν κι αυτοί οι καημένοι και καημένες. Γιατί όπως φαίνεται να νομίζει πολλοί μιλάνε/γράφουν υπέρ της καταπίεσης και κατά της ελευθερίας! .
Τώρα εγώ βέβαια ίσως ζω σε σπηλιά (είναι μικρό το διαμέρισμα, όντως), αλλά κείμενα υπέρ της καταπίεσης και κατά της ελευθερίας δεν έχω δει και πολλά (ως και κανένα μπορώ να πω). Βρε μπας και εννοείς αυτούς που δε σηκώθηκαν να χορεύουν στα τραπέζια για να πανηγυρίσουν την έκρηξη βίας που ζούμε στην Ελλάδα από το Δεκέμβρη; Μήπως;
Η' μηπως εννοείς αυτούς που δεν έχουν αρχίσει τις εύκολες ανοησίες για το πως θα λυθεί η οικονομική κρίση;
Σα να μου φαίνεται ότι ο συγγραφεύς έχει κάτι συγκεκριμένο που περιμένει να γράψουν/πουν οι διανοούμενοι. Διότι δε διαμαρτύρεται γιατί απουσιάζουν (που, συχνότατα, απουσιάζουν). Διαμαρτύρεται γιατί αυτά που γράφουν δεν του αρέσουν.
Λέει λοιπόν
"δε χρειάζεται ο Χ, ο Ψ και ο Ω να είναι (γκουχμ) αριστεροί. Δε χρειάζεται καν να κατέβουνε στον δρόμο: αρκεί να πούνε μια κουβέντα, να γράψουν δυο λέξεις, να κάνουν ένα χάπενινγκ"
αλλά δε μας λέει τι θέλει να γράψουν, τέλος πάντων, για να ξέρουν κι αυτοί οι καημένοι και καημένες. Γιατί όπως φαίνεται να νομίζει πολλοί μιλάνε/γράφουν υπέρ της καταπίεσης και κατά της ελευθερίας! .
Τώρα εγώ βέβαια ίσως ζω σε σπηλιά (είναι μικρό το διαμέρισμα, όντως), αλλά κείμενα υπέρ της καταπίεσης και κατά της ελευθερίας δεν έχω δει και πολλά (ως και κανένα μπορώ να πω). Βρε μπας και εννοείς αυτούς που δε σηκώθηκαν να χορεύουν στα τραπέζια για να πανηγυρίσουν την έκρηξη βίας που ζούμε στην Ελλάδα από το Δεκέμβρη; Μήπως;
Η' μηπως εννοείς αυτούς που δεν έχουν αρχίσει τις εύκολες ανοησίες για το πως θα λυθεί η οικονομική κρίση;
Σορρυ για το διπλό ποστ!
πως με εκφράζει η ανάρτηση.Εξαιρετική.
να ακούγαμε γραμμένα και μερικά ονόματα για το ποιούς έχετε κατά νου ως διαννούμενους γράφοντας το κείμενο, θα ήταν πολλαπλά επιθυμητό. δε ξέρω για σας τους άλλους,αλλά για εμένα δεν είναι και νιάου-νιάου στα κεραμίδια
Για αυτό ο Πουλατζας πήδησε και η γενια των Παρισιων μας πηδησε(σιωπηλα).
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στην μαλακία των διανοουμένων αλλά στην έλλειψη λεβεντομαλακίας από μέρους τους.Γιατί για να κάνεις κάτι θετικό πρέπει να είσαι αρκετά λεβεντομαλάκας.Ήτοι να υποστείς τις συνέπειες ,όταν θα σε υποδείξουν οσάν τουρανομογγόλο εξωγήινο,δεύτερο να μην σε ενδιαφέρει η αναγνώριση,να αποκτήσεις φωνή χωρίς να δωροδοκήσεις η να δωροδοκηθείς,να μείνεις χωρίς κάδρο,να μην σε ενδιαφέρει το μέλλον σου.Ότι καλό έχει γίνει εδω ειναι απ`τους λεβεντομαλάκες αφανείς ήρωες που προσπαθούν ανάμεσα μας στον κάθε τομέα.Απλώς η δομή του συστήματος αναφοράς τους απομονώνει και τους εκτοπίζει και γιαυτό ολο και σπανίζουν.Παρακαλώ βοηθήστε τους λεβεντομαλάκες και θα είναι όλα καλύτερα.Έτσι και η διανόηση πάσχει από αυτήν την έλλειψη ανάδειξης του είδους ακι αυτό ξεκινάει απ`την καθοδηγούμενη αντιληπτικότητα της εκπαίδευσης,και την ανάδειξη της κορνίζας και όχι του πίνακα.
Συνεχίστε τους προβληματισμούς σας.
Ευχαριστώ για τον χώρο.
Υ.Γ.Η διανόηση αυτοπαγιδεύεται στον χωροχρόνο.Όταν ένας διανοούμενος αποκτήσει ένα καθιερωμένο έργο και status τό οποίο αποτελεί όροσημο και εξυπηρετεί την εποχή του και τις ανάγκες πρέπει να είναι έτοιμος να το αναθεωρήσει και να αμφισβητήσει την ίδια του την αυθεντία,να αποδοκιμάσει τον εαυτό του και να σταματήσει να δίνει ότι έδινε αλλά να προσαρμοσθεί στο επόμενο διακυβεύωντας τον λόγο ύπαρξης του.
Περίπου αυτά.
Δημοσίευση σχολίου