2/3/09

Sraosha: Σ' έναν κόσμο από μεγάλα "όχι" / λέω ένα "ναι" μικρό



Λοιπόν, ένας σχολιαστής του προηγούμενου ποστ πρόσφατα έγραψε ένα κείμενο για τον Χρήστο Βακαλόπουλο και τον ευχαριστώ πάρα πολύ.

Τα δοκίμια και τα κριτικά κείμενά του Χ.Β. δε μ' ενδιέφεραν ιδιαίτερα, αν και το Από το Χάος στο χαρτί ήτανε τουλάχιστον ενδιάφερον. Τις ταινίες του δεν τις έχω δει.

Ωστόσο, ο Βακαλόπουλος ήταν ο αγαπημένος νεοέλληνας συγγραφέας της νεότητάς μου. Οι Πτυχιούχοι (στην παλιά έκδοση της Ερατώς) με συντρόφευαν όπου και να πήγαινα, ενώ οι Αθηναϊκές Ιστορίες και η Γραμμή του Ορίζοντος είναι ακόμα μέσα στα αγαπημένα μου. Ειδικά η Γραμμή του Ορίζοντος είναι ένα εκπληκτικό βιβλίο. Πιάνει όλες αυτές τις ιδέες και τους μύθους από στην καρικατούρα των οποίων είμαστε πασαλειμμένοι πια ('έχουμε μια ιδιοσυστασία', 'αντιστεκόμαστε ως άλλο μικρό γαλατικό χωριό', 'όλα ήταν καλά μέχρι που μας πήδηξαν οι Φράγκοι το 1204' -- ή λίγο πιο πριν, θεολογικώς, κατά το Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα του Γιανναρά, 'ζούμε στην ωραιότερη χώρα του κόσμου', 'σαμάνες, ζαπατίστες, αβορίγινες, δερβισάδες, φενταγίν -- αδέρφια μας' κτλ κτλ κτλ κτλ). Τις πιάνει λοιπόν και τις σβουρίζει στον αέρα, τις χώνει σ' ένα καπέλο-δισκοπότηρο λίγο θεατρικό και λίγο μπαρόβιο και από μέσα βγάζει ιδέες σαν κι αυτές μετουσιωμένες σε δυνατά και οικουμενικά κείμενα, με έναν σφριγηλό κοσμοπολιτισμό και μια μπαγάσικη λοξή αλλά μεταφυσική ματιά που δεν ξέρεις από πού σου την έφεξαν. Στη Γραμμή του Ορίζοντος συναντιούνται η ελπιδοφόρα (νεο-)Ορθοδοξία του '80, η ανεμπόδιστη παγκοσμιοποίηση του σινεμά και ο ακίνδυνος ευρωαριστερισμός-παπανδρεϊσμός της εποχής: μαζί συντίθενται σε έναν θρίαμβο, σ' ένα κείμενο σχεδόν βονεγκατικής επιστημονικής φαντασίας που διαδραματίζεται σε μια εξαϋλωμένη Πάτμο.

Είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω σε ένα πάρτυ, ο φίλος μου ο Π. μου είπε "έλα ρε μαλάκα, να του μιλήσεις". Ντράπηκα. Πάντα ντρέπομαι να απασχολώ με το άτομό μου τους άλλους, ιδίως άμα τους εκτιμώ, πολύ περισσότερο άμα τους θαυμάζω. Δεν πήγα. Λίγους μήνες μετά μου λέει ο Π. "Ρε μαλάκα, πέθανε ο Βακαλόπουλος".

14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αυτο που εχει σημασια στον Βακαλοπουλο ηταν ο τροπος που εβλεπε τα πραγματα- απο το μικροτερο γεγονος μπορουσε να προκυψει μια λαμπερη παρατηρηση.Νομιζω οτι ο Παπαγιωργης το εχει επισημανει αυτο στο βιβλιο του.

Οντως το απο το χαος στο χαρτι ειναι μαζι με τη γραμμη του οριζοντος μακραν τα πιο δυνατα του κειμενα .Τον παρακολουθουσα μιας και ειμαστε σογκαιροι και τον θαυμαζα στην αρχη απο τις κριικες του περιοδικου με σχοινοτενη γραπτο λογο και τις αντηχησεις των γαλλων δομιστων εως τον προφορικο λιτο βιωματικο λογο του που ειχε τη λαμψη του βαθους.

Τον προτιμω στη ωριμοτερη του περιοδο και πιστευω οτι αν κυταξει κανεις πισω στο εργο του θα δει οτι οι εμμονες του ειναι δικαιολογημενες και οι αληθειες του δεν ειναι καλπικες.

Sraosha είπε...

"αν κυταξει κανεις πισω στο εργο του θα δει οτι οι εμμονες του ειναι δικαιολογημενες και οι αληθειες του δεν ειναι καλπικες."

Συμφωνώ και απλώς προσθέτω ότι με το ζόρι μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει όσα τρώνε τον Βακαλόπουλο 'εμμονές'. Ή αν είναι εμμονές, είναι μ' έναν τρόπο γλυκό.

Ανώνυμος είπε...

"που δεν ξέρεις από πού σου την έφεξαν".

Συμφωνώ, αν και έχω την υποψία ότι εκείνος ο ιδιοφυής, επαναληπτικός-αλλά-όχι-επαναλαμβανόμενος ρυθμός είναι η κερκόπορτα. Η φόρμα αυτή δεν είναι γροθιά στο στομάχι, είναι ο Μοχάμεντ Άλι σε σπιντ μπαγκ για μια ώρα σερί και δείχνει τη δύναμή της ειδικά σε όσους -κι εγώ μέσα- ενστικτωδώς διαφωνούν με το
"περιεχόμενο".

Γουφ είπε...

Κατα την ταπεινη μου γνωμη η ουσια στο κειμενο σου βρισκεται στο τελος,μιλας γιαυτους που θαυμαζουμε για το εργο τους, που οσο ζουν θα θελαμε να τους αγγιξουμε, δεν το κανουμε, και καποτε, ε, ολα πεθαινουν.

το ειχα καποτε αυτο το κουσούρι.
ετυχε ομως, τον Τσαρουχη να τον βρω μια βραδια στο Μπανάλ, στη Σαλονίκη και τον αγγιξα με την ακρη του δεικτη στον ώμο και με εβρισε και τον Νιονιο να τρωμε στο διπλανο τραπεζι στη Νταμουχαρη και να του πω γεια-χαρα και να με προγγίξει και αυτος και εκτοτε, δυο που θα ηθελα να γνωρισω και να κλαψω μπροστα τους, τον Μαμαγκακη και τον Χαλαρη, καλα να ειναι οι ανθρωποι,και στο ασσανσερ να βρεθουμε μαζι, θα κανω τον Κινεζο.

Ανώνυμος είπε...

Είμαι υπέρ αντιμετώπισης Γούφα, κυρίως επειδή υποθέτω πως ακόμη και ο θαυμασμός ή, ακόμη χειρότερα, η αυτόκλητη οικειότητα μπορεί να γίνουν φορτικά μετά από λίγο καιρό. Έτσι, αν τύχει και δω κανέναν που να θαυμάζω από μακριά (κυρίως τον Τζούμα :p) και διασταυρωθούν οι ματιές μας,
χαμογελάω ακτινοβόλα σαν ενθαρρύνουσα το νήπιό της μαμά σε διαφήμιση Βίβιντεντ, με την ελπίδα να συνεισφέρω θετικά στο ημερήσιο ισοζύγιο των γκουντ βαιμπρεησονζ του. Δεν ελπίζω να ξεκλέψω τπτ άλλο, πόσα και που να πρωτοδώσουν οι ανθρώπηδες πια.

Sraosha είπε...

Λυπάμαι αλλά διαφωνώ επί της αρχής. Άλλο δε θέλω ως ανώνυμος φαν να φορτώσω τον θαυμασμό και την αδυναμία μου να αρθρώσω κάτι ουσιώδες πάνω σ' έναν άνθρωπο που κάνει κάτι (η δική μου αντιμετώπιση), κι άλλο το καλάμι του επώνυμου.

Εξηγούμαι: όταν κάνω κάτι δημοσία, χωρίς να κρύβω το πρόσωπο και την ταυτότητά μου (όπως ο Pynchon, Salinger ή ο Αρκάς), πρέπει να θεωρώ δεδομένο ότι άγνωστοι θα με πλησιάσουν να μου μιλήσουν και να μου πουν τα δικά τους. Τελεία.

Άμα είμαι κουρασμένος, μπουχτισμένος, μπαϊλντισμένος, μεθυσμένος, ξενυχτισμένος, καυλωμένος, διψασμένος, ψυχοπλακωμένος, νυσταγμένος, στρεσαρισμένος, κακοπηδημένος, πεινασμένος, ματιασμένος, ιδρωμένος, τσαντισμένος, τσιτωμένος, βιαστικός, δυσκοίλιος ή ευκοίλιος, μπορώ ευγενικά να ευχαριστήσω τον άλλο και να απομακρυνθώ.

Άρα φακόφ όσοι προγγάτε τον κόσμο (πέραν των ονομάτων που αναφέρει ο Γουφ, είναι κι άλλοι στη μαύρη λίστα της επηρμένης γαϊδουριάς).

Από την άλλη, ακριβώς επειδή υπάρχουν επηρμένα γαϊδούρια, σε πρακτικό επίπεδο η τακτική Γούφα-helion είναι η ενδεικνυόμενη για εμάς τους γκρούπι και τους θαυμαστές.

Δράττομαι της ευκαιρίας να απονείμω εύφημον μνεία στους εξής που δε μας πρόγγηξαν: James Mudriczki των Puressence, Σαβίνα Γιαννάτου, Ross Daly, Λένα Κιτσοπούλου, Jean Reno, Πάνος Κατσιμίχας.

Sraosha είπε...

Αγαπητέ Βαρώνε, αντιλαμβάνεστε ότι συμφωνώ μαζί σας, οπότε τι να προσθέσω;

Ανώνυμος είπε...

τπτ, να προσθέσω απλώς ότι το ίδιο έπραξα όταν είδα μπροστά μου ολοζώντανο το είδωλό μου Πετεφρή :}

Sraosha είπε...

Τον είδες ολοζώντανο όπως, λ.χ., βλέπεις ολοζώντανο μπροστά σου τον Άγιο Σπυρίδωνα σε περίπτωση θαύματος;

Ανώνυμος είπε...

Με πολλή αντίληψη με πιστώνετε. Εκ των υστέρων υποθέτω πως η συμφωνία βρισκόταν κάπου ανάμεσα στο σβούριγμα και το μπαρόβιο το καπέλο. Καλό κείμνο πάντως, κι αυτό εκ των υστέρων.

Sraosha είπε...

Η συμφωνία βρίσκεται στο θέμα που θίξατε αλλά δεν άγγιξε το ποστάκι μου: στον μαυλιστικό τρόπο που δουλεύει "εκείνος ο ιδιοφυής, επαναληπτικός-αλλά-όχι-επαναλαμβανόμενος ρυθμός" στον Βακαλόπουλο.

Κι επίσης συμφωνώ ότι "η φόρμα αυτή [...] δείχνει τη δύναμή της ειδικά σε όσους [...] ενστικτωδώς διαφωνούν με το
"περιεχόμενο"."

Είδατε, εξηγώντας γιατί συμφωνώ μαζί σας σχεδόν ταυτολόγησα. Επίσης, για να πλεονάσω, φαντάζομαι ότι συμφωνείτε πως τελικά εκεί είναι η δύναμη της τέχνης: στη φόρμα που μεταμορφώνει το περιεχόμενο -- στη χειρονομία του σβουρίγματος και του χειρισμού του μπαρόβιου καπέλου, δηλαδή.

ολια είπε...

μια φορα στο καμαρινι,μπηκε καποιος, μετα την παρασταση ,χωρις να μου πει τιποτε,και με πηρε μια αγκαλια.Μου ειπε καληνυχτα κι εφυγε.Μ αρεσε τοσο πολυ αυτο..απ την αλλη εχει τυχει να μου πουν οτι νομιζαν πως τους σνομπαρα,ενω εγω απλως ντρεπομουνα...Συμφωνω ομως με τον sraosha οτι υπαρχουν πολλα καβαλλημενα καλαμια , αν και εχω παρατηρησει οτι πολλοι που ''εκτιθονται δημοσια'', ειναι εκτος σκηνης[για το χωρο μου μιλαω] πολυ συνεσταλμενοι,σχεδον ακοινωνητοι ,δηλαδη δεν εχουν το ιδιο θαρρος''πανω'' και ''κατω''...κουφο,αλλα συμβαινει.Ο Χρηστος ηταν φιλος μου απ τα 18.Πολυ μπλαζε στην αρχη, διανοουμενος και σνομπ,και στο τελος παιδακι

Sraosha είπε...

Συμφωνω ομως με τον sraosha οτι υπαρχουν πολλα καβαλλημενα καλαμια , αν και εχω παρατηρησει οτι πολλοι που ''εκτιθονται δημοσια'', ειναι εκτος σκηνης[για το χωρο μου μιλαω] πολυ συνεσταλμενοι,σχεδον ακοινωνητοι ,δηλαδη δεν εχουν το ιδιο θαρρος''πανω'' και ''κατω''...κουφο,αλλα συμβαινει.

Επειδή είμαι κι εγώ συνεσταλμένος έως και ακοινώνητος, καταλαβαίνω τι λέτε και συμφωνώ μαζί σας. Όμως θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι ο συνεσταλμένος εύκολα ξεχωρίζει από την επηρμένη ψωνάρα αν το μάτι είναι εξασκημένο. :-)

ολια είπε...

ου.....σιγουρα! αλλα πρεπει οντως το ματι να ειναι πολυ εξασκημενο ,γιατι καμμια φορα το θολωνει η προκαταληψη...